चालू आर्थिक वर्षाच्या पहिल्या सहामाहीत बँक फसवणुकीच्या घटनांमध्ये लक्षणीय वाढ: रिझर्व बॅंक

ताज्या घडामोडी मोबाइल वर मिळवा.फोटो वर क्लिक करा

   चालू आर्थिक वर्षाच्या पहिल्या         सहामाहीत बँक फसवणुकीच्या       घटनांमध्ये लक्षणीय वाढ: रिझर्व बॅंक

इंटरनेट आणि कार्ड फसवणुकीच्या घटना जास्त

चालू आर्थिक वर्षाच्या पहिल्या सहामाहीत बँक समितीच्या घटनांमध्ये लक्षणीय वाढ झाली आहे. 

त्यांची संख्या १८,४६१ झाली आहे, तर गुंतलेली रक्कम आठ पटीने वाढून २१,३६७ कोटी रुपये झाली असल्याचे रिझर्व बँकेने या संदर्भातील प्रसिद्ध केलेल्या आकडेवारी मध्ये म्हटले आहे.

रिझर्व बँक ऑफ इंडिया ने ट्रेन अँड प्रोग्रेस ऑफ बँकिंग इन इंडिया रिपोर्ट २०२३-२४ जारी केला आहे. या अहवालात २०२३-२४ आणि २०२४-२५ या कालावधीत व्यावसायिक बँका, सहकारी बँका आणि बिगर बँकिंग वित्तीय संस्था सह बँकिंग क्षेत्राच्या आतापर्यंतच्या कामगिरीचा तपशील देण्यात आला आहे.

त्यानुसार एप्रिल ते सप्टेंबर या कालावधीत बँकिंग घोटाळ्यांची संख्या १८,४६१ इतकी असून त्यातील रक्कम २१,३६७ कोटी रुपये आहे. गेल्या आर्थिक वर्षात व्याज कालावधी अशा प्रकारची १४,४८० प्रकरणी होती, ज्यात २,६२३ कोटी रुपयांची रक्कम होती. बँकिंग घोटाळ्यामुळे प्रतिष्ठा जोखीम, कामकाजात्मक जोखीम, व्यावसायिक जोखीम आनि वित्तीय स्थिरतेवर होणारा परिणाम, तसेच ग्राहकांचा विश्वास गमावणे अशी आव्हाने वित्तीय व्यवस्थेसमोर उभी राहतात. बँकांनी अहवालल देण्याच्या तारखेच्या आधारे फसवणुकीत गुंतलेली रक्कम एका दशकातील सर्वात कमी होती, तर सरासरी मूल्य १६ वर्षातील सर्वात कमी होते याकडे अहवालामध्ये लक्ष देण्यात आले आहे.

गेल्या वर्षात इंटरनेट आणि कार्ड फसवणुकीचे प्रमाण एकूण रकमेच्या बाबतीत ४४.७ टक्के आणि प्रकरणाच्या संख्येच्या बाबतीत ८५.३ टकके होते. याच कालावधीमध्ये खाजगी क्षेत्रातील बँकांनी नोंदवलेल्या फसवणुकीच्या प्रकरणाची संख्या एकूण प्रकरणात होती ६७.१ टक्के होती. मात्र गेल्या वर्षात सर्व बँक आणि इंटरनेट सोनू तुझा प्रवादिक वाटा सार्वजनिक क्षेत्रातील बँकेचा होता.

विदेशी बॅंका आणि लघु वित्त बँका वगळता सर्व बँक समूहामध्ये याच कालावधीत नियमक संस्थावर दंड आकारण्याच्या घटनांमध्ये वाढ झाली आहे. गेल्या वर्षात दंडाचे एकूण रक्कम दुपटीने वाढवून ८६.१ कोटी रुपये झाले असून, यात सरकारी आणि खाजगी क्षेत्रातील बँकांचा वाटा सर्वाधिक आहे. वर्षभरात सहकारी बँकांवर लादण्यात आलेल्या धान्याचे रक्कम कमी झाली, तर दंडाच्या प्रकरणाची संख्या वाढली आहे. ग्राहकावरील सोशल इंजिनिअरिंग च्या हल्ल्यामुळे डिजिटल फसवणुकीच्या अनेक घटना करत असल्या, फसवणुकीसाठी बँक खात्याचा वापरही झपाटलेला वाढला आहे, असे रिझर्व बँकेने म्हटले आहे. यामुळे बँकांना गंभीर आर्थिक आणि कामकाजात्मक जोखीम तर आहेच शिवाय त्यांच्या प्रतिष्ठेला आहे धोका निर्माण झाला आहे असे रिझर्व बँकेने म्हटले आहे.